خلاصه روند جهانی فناوری تولید محصولات بایوتک بسوی استفاده از پروسه های تولید بسته پیش میرود که همین امر موجب تغییر در کلاس تمیزی، چیدمان و عملکرد خط تولید این محصولات شده است
توضیحات با وجود اینکه زیست دارو ها نسبت به سایر داروها بخش جدیدتری در صنعت داروسازی محسوب می شوند، قوانینGMPبرای تولید زیست داروها (biopharmaceutical) مشخص شده اند. علاوه بر کلاس تمیزی اتاق ها معیار سطح ایمنی زیستی (BSL(biosafety level)) در تولیدبخشی از این محصولات مطرح می شود که بر اساس میزان خطر عفونی بودن به چهار دسته BSL1-4 تقسیم می شوند که هر کدام الزامات خاص خود را دارند.
زیست داروها شامل انواع مختلفی از مواد دارویی میشوند که از جمله آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
• Protein therapeutics
• Synthetic proteins
• Polypeptides
• Monoclonal antibodies
• Vaccines
• Biopharmaceutical drug substances isolated from tissues or body fluids
• Transgenic biopharmaceutical drug substances
• Gene therapy biopharmaceutical drug substances
• Stem cells
استفاده از تکنولوژی های به روز در تولید محصولات بایوتک می تواند منجر به کنترل بهتر و قابل پیش بینی تر پروسه های تولیدی شود. روند جهانی بسمت استفاده از پروسه های بسته پیش می رود، یکی از محاسن بالقوه پروسه های بسته امکان حضور چند عملیات تولیدی در یک فضای مشترک است که نهایتا منجر به کاهش مساحت کلی کارخانه و هزینه های مربوط می شود.
پروسه مشاوره و طراحی ما شامل سه فاز مفهومی (Conceptual)، پایه ای (Basic) و جزئیات (Detail) می باشد و شامل بخش های مختلفی می شود که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد.
بطور کلی احداث خط تولید محصولات بایوک نیاز به بخش های مختلفی دارد و هر یک از این بخش ها دارای الزامات و قوانین خاص خود است. این بخش ها عبارتند از:
1. Facility Layout
در بخش طراحی اولیه خط تولید با توجه به نوع و فرآیند تولید، طرح مفهومی کلی خط تولید و جریان حرکت پرسنل و مواد و نحوه تعویض لباس های کلین رومی مطابق با اصول GMP طرح ریزی شده و نقشه ها و دستورالعمل ها مورد تائید کارفرما قرار خواهد گرفت
1.1 Conceptual Layout
1.2 Process Block Flow Diagrams
1.3 Material/Equipment Block Flow Diagrams
1.4 Personnel Flows
1.5 Gowning
2. Functional Areas
در این مرحله با توجه به روش تولید و نوع محصول فضاهای مورد نیاز خط تولید تعیین خواهد شد و مورد تائید کارفرما قرار خواهد گرفت. بطور کلی در یک خط تولید محصول بایوتک به فضاهایی برای مراحل مختلف تولید نیاز است. این فضاها را میتوان واحد های عملیاتی بالادست (Upstream Unit Operations) و پایین دست (Downstream Unit Operations) تقسیم نمود.
Upstream Processing Unit Operations
2.1 Cell Bank Preparation, Validation, and Maintenance
2.2 Fermentation and Cell Culture
2.3 Clarification and Recovery
2.4 Cell Disruption
2.5 Feed Pre-Treatment
2.6 Centrifugation
2.7 Microfiltration
Downstream Processing Unit Operations
2.8 Filtration
2.9 Chromatography Operations
2.10 Bulk Formulation and Filling
2.11 Buffer Preparation and Storage
Process Support Systems
2.12 In Process Quality Control Laboratories
2.13 Process Control Room
2.14 Warehouse
3. Architectural
با مشخص شدن الزامات مورد نیاز محصول خاص تولیدی و پروسه ها و فضاهای مورد نیاز خط تولید نوبت به طراحی معماری خط تولید میشود که در واقع در این مرحله با استفاده از دیوارها و ایرلاک ها پروسه ها و کلاس های تمیزی مختلف از هم مجزا می شوند و همچنین با چیدمان منطقی فضای های تولیدی از میکس آپ محصولات مختلف جلوگیری شده و جابجایی محصولات بین فضاهای مختلف تولید به حداقل خواهد رسید. از دیگر موارد مورد توجه در مرحله معماری انتخاب مواد و مصالح دیوار، سقف، کف، درب، کفشور و ... متناسب با استانداردهای GMP و همچنین نوع شستشوی فضا و مقاومت مصالح در برابر مواد تمیز کننده خواهد بود
3.1 Surface Finishes and Materials GMP Requirements
4. Utility Systems
در این مرحله با توجه به نوع محصول تولیدی و دستگاه های مورد استفاده در خط تولید به یوتیلیتی های مختلفی نیاز است که در ذیل به آنها اشاره شده است
4.1 Water Systems
4.2 Clean Compressed Air
4.3 Instrument Air
4.4 Breathing Air
4.5 Nitrogen
4.6 Process Heating and Cooling Systems
4.7 Plant Steam
4.8 Clean Steam
4.9 Process Vacuum System
5. HVAC
سیستم تهویه مطبوع (HVAC) برای ایجاد کلاس تمیزی ضروری است. وظیفه سیستم تهویه مطبوع علاوه بر تامین کلاس تمیزی مورد نیاز ایجاد شرایط محیطی مناسب برای محصول و راحتی پرسنل است، همچنین این سیستم اختلاف فشار مورد نیاز بین فضاهای مختلف برای جلوگیری از انتقال ذرات بین فضاها را تامین می کند. از مهمترین اهدافی که یک سیستم تهویه مناسب ایجاد میکند میتوان به موارد ذیل اشاره کرد.
5.1 Temperature
5.2 Relative Humidity
5.3 Classification
5.4 Differential Pressure and Flow Direction
5.5 Air Changes
6. Electrical
از سیستم برق و الکترونیک برای روشنایی فضای تولید، تامین انرژی دستگاه ها، اینترلاک دربها، سیتم های اعلام حریق و... در کلین روم استفاده می شود.
6.1 Power Distribution
6.2 Lighting
6.3 Telephones, Paging, Data Wiring Radio Systems, and Miscellaneous Equipment
6.4 Fire Detection and Alarms Systems
6.5 Door Interlocks
7. Mechanical Power Block
سیستم های تاسیسات مکانیکی که به نام موتورخانه از آن یاد می شود در واقع قلب تپنده هر کارخانه ایست. این سیستم ها انرژی و تاسیسات مورد نیاز برای کارکرد سایر دستگاه ها و ایجاد شرایط محیطی مناسب را تامین میکنند. از جمله این موارد میتوان به هواسازها و چیلرها، سیستم تامین و توزیع آب سرد و گرم مصرفی، کمپرسور و تامین وتوزیع هوای فشرده، دیگ های بخار و تامین و نوزیع بخار و... اشاره کرد.
7.1 Raw water storage and treatment
7.2 Domestic Cold & Hot water generation system
7.3 Domestic Cold & Hot water distribution system
7.4 Air Handling Units
7.5 Chillers & Cooling Towers
7.6 Steam & Hot Water Boilers
7.7 Compressor & Compressed Air System
7.8 Piping
